Archief Franciscaans Leven

FRANCISCAANS LEVEN, jaargang 83 (2000)

Neem niets mee onderweg

Jaargang 83, nr. 6
Het veertiende en zeventiende hoofdstuk van de regel van 1221 geven inzicht in de manier waarop de eerste generatie minderbroeders door de wereld gaat. Franciscus en zijn eerste broeders doen dat om een boodschap van vrede en verzoening, van universele broederschap uit te dragen. In de 'Uitzendingsrede' vonden zij een model hoe dat te doen: neem niets mee voor onderweg. Hans Sevenhoven geeft commentaar op de genoemde hoofdstukken; Theo van Adrichem gaat in op de uitzendingsrede uit het evangelie volgens Lucas. Als studente theologie, als 'gewone' gelovige, en als niet-religieuze reflecteert Annemie Dillen op de twee hoofdstukken van de regel van de minderbroeders en het commentaar daarop. Jan Juffermans en Annet de Kruijf van de Kleine Aarde in Boxtel passen een en ander toe op de westerse stijl van leven van deze tijd.

is te bestellen bij het Dienstencentrum van de Franciscaanse Beweging,
Vd Does d Willeboissngl 11,
5211 CA 's-Hertogenbosch,
tel. 073 613 13 40
Jaargang 82 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6
Jaargang 83 1 | 2 | 3 | 4 \ 5 | 6
Jaargang 84 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6
Jaargang 85 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6
Jaargang 86 1
Startpagina

Clara, de lichtende

Jaargang 83, nr. 5
In het openingsartikel van deze special laat Gerard Pieter Freeman ons kennis maken met een vrouw, die 'door haar taaie vasthoudendheid die nooit verhardt, een combinatie van soepelheid en onverzettelijkheid', een beschouwende, franciscaanse levenswijze heeft weten vorm te geven die tot op de huidige dag springlevend is.
Ilse Op de Beeck, een jonge claris, vertelt hoe zij tegen Clara is aangelopen. Ron Reijsbergen, lid van de vereniging van broeder Frans, geeft zijn relaas van de rol die Clara in zijn leven speelt. In een volgend artikel geeft Trees Cooman, claris, door waar het Clara om te doen was.

Een interview, een ronde tafelgesprek met zeven clarissen geeft een zeer geschakeerd beeld van de wijze waarop deze vrouwen claris zijn geworden en wat zij in Clara waarderen, wat hen boeit en aantrekt.
Anneke Lagerweij geeft vervolgens de nodige handreiking om twee boeken over Clara in groepen te bespreken en persoonlijk te verwerken. Dit nummer van 'Franciscaans Leven' sluit met een aan het Nederlands taalgebied aangepaste literatuurlijst en een Chronologie van Clara.

Dienen en werken

Jaargang 83, nr. 4
Het zevende hoofdstuk van de regelredactie van 1221 spreekt over het 'dienen' en 'arbeiden' van de mindere broeders. Het bevat aanbevelingen, aansporingen en bepalingen over dienen en werken die vanuit de levenspraktijk van de eerste generatie broeders zijn gegroeid. Vragen die gaandeweg beantwoord worden zijn: Onder welke begeef je je om te arbeiden en te dienen? Welk soort werk pak je bij voorkeur op? En vanuit welke instellingen, inspiratie doe je het? Hans Sevenhoven laat de lezer kennis maken met de franciscaanse wereld van dienen en werken.
Zuster Chris van Laer vertelt over het ontstaan van de Fraterniteit van de Kleine Zusters van Nazaret. Deze is geënt op de spiritualiteit van broeder Charles de Foucauld. Jan Hoeberichts maakt zichtbaar hoe melaatsen de ogen van Franciscus geopend hebben voor wat er mis was met zijn eigen leven en het waardensysteem van Assisi. Dit bracht Franciscus en zijn broeders tot de keuze voor de arme, nederige en broze mens, en voor een samenleving waarin juist deze mens een centrale plaats krijgt. In vogelvlucht neemt Hans van Munster de lezer tenslotte mee door de geschiedenis van arbeid.

Bidden en vasten tot opbouw van de gemeenschap

Jaargang 83, nr.3
Dit nummer van 'Franciscaans Leven' buigt zich over de regelingen omtrent bidden en vasten zoals ze in de vroeg-franciscaanse beweging zijn gegroeid. In het derde hoofdstuk van de regelredactie van de minderbroeders van 1221 vinden we afspraken over het gemeenschappelijk gebed, het goddelijk officie, en de vastentijden, die voor de gemeenschap gelden. Wat is het belang van bidden en vasten in gemeenschap voor een religieuze groepering.
Hans Sevenhoven geeft commentaar op de regeltekst. Vervolgens gaat Arnulf Sibbing in op de plaats en de betekenis van bidden en vasten voor de leefgroep 'De Wonne' in Enschede. Paul de Roy doet hetzelfde voor de Nikola-kommuniteit in Utrecht. Tenslotte gidst Peer Verhoeven de lezer langs een aantal ontwikkelingen en verschuivingen in het gebed, de manier waarop wij ons tot God richten en de ervaringen die daaraan ten grondslag liggen.

Kijken door een schone bril

Jaargang 83, nr. 2
Milieuspiritualiteit is het thema van de 5e special van het tijdschrift Franciscaans Leven. Chris Elzinga en Hans Sevenhoven leiden de lezer op gedegen en genuanceerde wijze het milieudebat binnen. Aansluitend gaat Hans Sevenhoven nader in op de manier waarop Franciscus ons kan helpen de 'wereldvervreemding' van de moderne tijd te boven te komen. Koos Leemker en Sjoerd Hertog voerden een gesprek met twee boeren over de hedendaagse dilemma's van hun bedrijf. Lydia Janssen geeft weer hoe leden van de Franciscaanse Beweging milieubewust proberen te leven. Verder in dit nummer een 'Aanzet voor een Franciscaans Milieumanifest', een aantal 'Oefeningen' en een literatuurlijst.

Het begin

Jaargang 83, nr. 1
Franciscus en zijn eerste broeders ontdekken het leven volgens het evangelie en verzoeken enige tijd later meneer de paus om goedkeuring van hun levenswijze. De oorsprong van de franciscaanse beweging komt aan de orde in een commentaar van Hans Sevenhoven op het begin van de regelredactie van de minderbroeders van 1221. Enkele thema's en hoofdstukken uit dit basisdocument van de vroeg-franciscaanse beweging krijgen dit jaar in Franciscaans Leven de aandacht. In een bijbelse bijdrage onderzoekt Henk Janssen de kenmerken van 'nieuwe bewegingen' binnen het volk van God. Het blijken allemaal bonte variaties op het 'oer-roepingsverhaal' van Abraham en Sara. Jan van den Eijnden bespreekt de betekenis die de kerk kan hebben voor nieuwe religieuze bewegingen en het belang van zulke bewegingen voor de kerk zelf. Cocky van Leeuwen maakt de lezers deelgenoot van haar bevindingen en ontdekkingen in zeven jaar leven met elkaar in het 'Franciscaans Milieuproject Stoutenburg', waar het gaat om het omgaan met geld en goed.

FRANCISCAANS LEVEN, jaargang 82 (1999)

Startpagina

Vasten, lofprijzing Gods?

Jaargang 82, nr. 6
In het zesde nummer van Franciscaans Leven van 1999 wordt het commentaar op de derde brief van Clara aan Agnes van Praag afgesloten. Clara geeft hier onomwonden antwoord op een vraag van Agnes over het vasten.
De claris Beatrijs Corveleyn geeft commentaar op dit gedeelte van de brief. Gerard Pieter Freeman geeft informatie over de vastenbepalingen en -praktijken die er ten tijd van Clara en Agnes bestonden. Theo van Adrichem voert ons vervolgens binnen in de bijbelse wereld van eten en drinken, van feesten en vasten en van spijswetten. Lidwien Meijer, tenslotte, maakt de lezers deelgenoot van haar ervaringen met 'vasten- en onthoudingspraktijken', zowel in de tijd van het 'rijke roomse leven' als ook in onze tijd, nu het vasten is 'afgeschaft'. Ze laat zien hoe een tijd van 'loslaten' zinvol en vruchtbaar kan zijn.

is te bestellen bij het Dienstencentrum van de Franciscaanse Beweging, Van der Does de Willeboissingel 11, 5211 CA 's-Hertogenbosch, tel. 073 613 13 40.
In de reeks 'Specials' verschenen onder meer een nummer over beelden van God, een over Franciscus, een over Clara, een over 'postmodernisme' en een over vertrouwen en wantrouwen in onze cultuur.

"Brandde ons hart niet in ons ..."

Jaargang 82, nr. 5
De titel van de vierde special van Franciscaans Leven - tevens het 5e nummer van de jaargang van 1999 - is ontleend aan het verhaal van de Emmaüsgangers. Met de roemloze dood van Jezus was voor deze twee gezellen het verhaal afgelopen. De 'vreemdeling' ontsluit het verhaal weer voor hen. In dit nummer gaat het namelijk om het 'postmodernisme'.
In het openingsartikel stelt André Jansen de vraag of de ontmaskering van de totalitaire verhalen door het postmoderne denken niet een dergelijke kaalslag teweeg brengt, dat er niet meer mee te leven valt. Hij laat zien hoe een goed verhaal enerzijds een thuis schept en anderzijds open staat naar een toekomst die nooit af is.

Paul de Witte reikt vervolgens in "Leven in gelijktijdigheid" een Joodse leessleutel aan voor vertrouwde verhalen uit de Schrift. In een derde artikel belicht Marcel Poorthuis de messiaanse levenshouding, die gekenmerkt wordt door een levendig besef van het 'nu', het heden als beslissend moment. Hans Sevenhoven gaat vervolgens na in hoeverre utopie en paradijs belangrijke ingrediënten zijn in de aantrekkingskracht van Franciscus door de eeuwen heen. Lydia Janssen heeft aan een achttal mensen de vraag gesteld 'Welke vrouw of man neem jij mee naar de volgende eeuw?' Tenslotte doet Hans Oldenhof suggesties om met het thema van dit nummer te werken, individueel of in groepsverband. Hij nodigt de lezer uit zich vrij te bewegen in de ruimte van een verhaal.

De mens, Godsdrager

Jaargang 82, nr. 4
In de vierde aflevering van Franciscaans Leven in 1999 brengt de derde brief van Clara aan Agnes van Praag de lezer naar het hartstuk van het beschouwende leven van de arme vrouwen. Clara schrijft in de verzen 20-28 van deze brief met grote stelligheid en overtuiging over de waarde en de grootheid van de gelovige mens en over de hoge roeping van de menselijke ziel. Naar het lichaam kunnen mensen, volgens Clara, dragers worden van God.
Nadat Huub Bremen ons door de brief zelf heeft geleid, gaat Nico Tromp in op de ervaringen die mensen in de Schrift hebben opgedaan met de 'geslepen' vijand, waarvan Clara in haar brief spreekt. Wil Arts gaat bij zichzelf na welke afbeeldingen zij met de brief mee zou sturen om Agens' identificatie met Maria te versterken. Het gaat dan met name om afbeeldingen van 'Annuciatie' en 'Visitatie'.
Annemiek Speetjens laat de lezer meekijken als jonge mensen 'heel voorzichtig een klein luikje opzetten, heel even, enkele seconden..., woont daarin dan niet in kleinheid God in grootsheid?

Leven in de verwarrende en bedrieglijke wereld

Jaargang 82, nr. 3
In dit nummer van Franciscaans Leven gidst de claris Edith van den Goorbergh de lezer door de verzen 10-19 van de derde brief van Clara aan Agnes van Praag, die het uitgangspunt van dit nummer vormen. Edith laat de lezer de negatieve stemming voelen, waar Agnes klaarblijkelijk in ondergedompeld is - 'bitterheid, nevel'. Ze gaat de weg die Clara aan Agnes wijst om uit deze 'bitterheid, mist en wolken' weer in het licht te treden.
Wat doe je als je verwachtingen en idealen niet ondersteund worden; als je gedwarsboomd en teleurgesteld raakt? 'Plaats je In Gods verwarmende licht en laat je daardoor omvormen'. In welk licht koesteren wij ons, aan wie of wat spiegelen wij ons in moeilijke tijden? Vanuit deze levenservaringen die Clara en Agnes in hun tijd hebben opgedaan, schrijft Henk Pot over gebeurtenissen uit zijn leven en uit dat van andere mensen met wie hij een eindweegs mocht meewandelen, hoe daarin ideaal en werkelijkheid met elkaar de strijd aangingen.
Nico den Bok belicht vanuit de Victorijnse spiritualiteit, waaruit ook de franciscaanse geestkracht put, hoe je dit actief klinkende 'plaats jezelf en vorm jezelf om' kunt opvatten. Hij doet dit in een boeiende beschouwing over het vermogen van de mens tot liefhebben en de verterende kracht die zich daarin manifesteert.
Wat doe je als je leeft in 'de verwarrende en bedrieglijke wereld' die wij allen kennen? Hoe leer je daarin echt van onecht onderscheiden? Wat behoort tot de kern, het wezen? Wat gaat voorbij? Jan van Vlerken vertelt over zijn belevenissen en zijn eigen droom: monnik.

Slim als slangen en argeloos als duiven

Jaargang 82, nr. 2

Deze special van Franciscaans Leven handelt over vertrouwen en wantrouwen in onze cultuur. In het openingsartikel kijkt Jozef Wissink naar het verschijnsel cultuurpessimisme en cultuuroptimisme en hoe optimisme en pessimisme samenhangen met vertrouwen en wantrouwen en hoe deze beiden in de leefsferen van politiek, economie en cultuur tot uiting komen.
Hub Crijns analyseert de arbeidsfilosofie die achter het regeringsbeleid zit en op grond daarvan stelt hij een aantal kritische vragen. Is het wel terecht dat 'arbeid' als het enige of dominante zingevingskader wordt aangemerkt? Spelen geld en economie niet een te bepalende rol in alle keuzes die gemaakt worden?
Lydia Janssen vertelt over haar ervaringen als 'zondebok', samen met anderen, op de Nederlandse Politie Academie en hoe dit haar geleerd heeft om op een nieuwe kritische manier naar het nieuwes te kijken en te luisteren. Franciscus heeft haar daarbij een venster aangereikt.

Frans Vosman nodigt ons uit aandacht te geven aan zo'n alledaags gebeuren als lopen, fietsen en rijden. In dat doen en laten van elke dag gaat hij zeer precies en scherpzinnig in op zoek naar bronnen van moraliteit.
Geheugentraining en uitdrukkingswijzen in woord en gebaar, fantasie en verbeelding zijn creatieve hulpmiddelen die Franciscus gebruikt om zijn lofzang op de deugden vorm te geven, om ons de weg te wijzen om de ondeugden via de deugden te ontmaskeren en zo de weg naar goed leven in te oefenen. Hans Sevenhoven gidst ons door 'Het theater van de deugden'.
Rafaël Maria Theuvenet tenslotte verzorgt een aantal verwerkingssuggesties bij de artikelen in dit nummer.

Vreugde en droefheid om je roeping

Jaargang 82, nr. 1
In de 82e jaargang fungeert de derde brief van Clara aan Agnes van Praag als leidraad. In dit eerste nummer buigt de claris Angela Holleboom zich over de eerste negen verzen van de brief van Clara in het artikel 'Vreugde blijdschap verwondering'.
Ron Reijsbergen diept vers zes uit waarin Clara spreekt over 'listen van de sluwe vijand', 'de verderfelijke hoogmoed van de menselijke natuur' en over 'de ijdelheid die het hart van de mensen verdorven maakt'. Waar gaat het haar om? Komen we zulke 'zaken' vandaag de dag in ons leven nog tegen?
In 'Feest van herkenning' voert Simone Huisman ons mee langs de paden en wegen van de vreugde waarover Clara in de eerste verzen spreekt. Waar heeft die vreugde mee maken? Wat is de bron van die blijdschap?
André Jansen neemt de centrale en opvallende plaats die de vreugde aan het begin van deze brief inneemt als uitgangspunt. Bij een nauwkeurige herlezing van dat begin 'duikt plots droefheid op, en nog wel in de vorm van bitterheid en somberheid'. In de rest van zijn bijdrage diept dit verschil in gevoelens verder uit.

Klik om een email te versturen, 23-11-2008